شهرداری مراغه در پی مطالبه‌های عمومی و پیگیری‌های مسئولان امر، نگهداری از محوطه رصدخانه تاریخی این شهر را با امضای یک تفاهم‌نامه همکاری با اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بر عهده گرفت.

به گزارش ایرنا معاون استاندار آذربایجان‌شرقی و فرماندار ویژه مراغه در آیین امضای این تفاهم‌نامه، آن را یک واقعه ماندگار و ارزشمند خواند و افزود: ساماندهی مسایل مربوط به گردشگری شهرستان طی چندین ماه گذشته کم‌نظیر بوده است.

«سیدعلی موسوی» اضافه کرد: در نخستین گام محوطه گنبد سرخ با امضای یک تفاهم‌نامه همکاری ساماندهی شد و محوطه رصدخانه تاریخی مراغه دومین گام در جهت توسعه گردشگری شهرستان به شمار میرود.

وی همکاری شهرداری و اداره میراث فرهنگی شهرستان را سازنده دانست و اظهار داشت: در سایه این همکاری و تعامل، مراغه می‌تواند نام و جایگاه تاریخی خود را احیا کند و ساکنان این شهرستان نیز نتیجه تلاش مسئولان امر را شاهد باشند.

فرماندار مراغه همچنین از همه دست‌اندرکاران و اعضای شورای پنجم مراغه به خاطر حمایت‌هایشان از تعامل شهرداری با اداره میراث فرهنگی قدردانی و نسبت به نگهداری محوطه‌های سایر آثار تاریخی شهرستان از سوی شهرداری ابراز امیدواری کرد.

موسوی همچنین اظهار امیدواری کرد که ساماندهی محوطه رصدخانه موجب آغاز برخی فعالیت‌های فرهنگی دیگر در آن مکان و درآمدزایی برای شهرداری باشد و باعث افتخار مردم و گردشگران در آینده نه چندان دور شود.

اعلام آمادگی شهرداری برای همکاری‌های بعدی

شهردار مراغه نیز در این آیین نسبت به آمادگی مجموعه مدیریت شهری برای ساماندهی محوطه سایر آثار تاریخی شهرستان از جمله «مغازه‌های سنگی» اعلام آمادگی کرد و گفت: گردشگری این شهر در سایه همکاری‌های مشترک احیا میشود.

شهرام مروتی همچنین اظهار داشت: امسال احداث مجموعه فرهنگی – هنری اوحدی نیز در دستور کار شهرداری قرار می‌گیرد و اخیرا نیز یک ملک در همین محدوده تملک شد.

وی با قدردانی از اعضای شورای پنجم مراغه که شهرداری را در جهت ساماندهی محوطه‌های آثار تاریخی این کهن‌شهر پشتیبانی کرده‌اند، بیان کرد: توسعه گردشگری از برنامه‌های اولویت‌دار شهرداری در سال جاری است.

مرمت و حفاظت با میراث فرهنگی؛ نگهداری و ساماندهی محوطه با شهرداری 

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه با اشاره به اینکه در سایه این تفاهم‌نامه همکاری، مرمت و حفاظت بر عهده میراث فرهنگی و نگهداری و ساماندهی محوطه بر دوش شهرداری خواهد بود، گفت: جرقه امضای این تفاهم‌نامه با بازدید اخیر فرماندار مراغه از رصدخانه زده شد.

یعقوب طالبی بیان کرد: تعامل شهرداری و میراث فرهنگی به اقدامات موثر در جهت توسعه گردشگری شهرستان منجر می‌شود و اتفاق‌های ۶ ماه گذشته در این زمینه با اقدامات ۲۰ سال گذشته برابری می‌کند که در نهایت منافع آن به شهر و شهروندان می‌رسد.

وی اضافه کرد: رصدخانه مراغه به عنوان نقطه عطف تحول علوم مختلف و بازیابی جریان تمدنی ایران اسلامی، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ علم و فرهنگ ایران و جهان دارد و این تفاهم‌نامه نیز با توجه به شرایط خاص رصدخانه و دارا بودن ظرفیتهای قابل ملاحظه در حوزه گردشگری، در جهت ارتقای کیفیت خدمات‌رسانی به گردشگران و ایجاد شرایط مناسب برای نگهداری و جلوگیری از هرگونه تخریب سازه‌ای و هویتی به امضا رسید.

به گفته وی این تفاهم‌نامه همکاری به استناد بند ۲۲ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها جهت تشریک مساعی در حفظ رصدخانه در ۱۶ بند امضا شد و نائب رئیس شورای اسلامی شهر و فرماندار مراغه از دیگر امضاکنندگان آن هستند.

 

وی اضافه کرد: از آنجایی که تپه رصدخانه با تمامی آثار مکشوفه جزو آثار نفیس ملی محسوب می‌شود، بر اساس بند نخست این تفاهم‌نامه هرگونه دخل و تصرف، ایجاد و ساخت سازه پادار با هر ارتفاعی و مستحدثات میهمان نیز به هر شکل در سطح تپه ممنوع است.

به گزارش ایرنا این تفاهم‌نامه همکاری در حالی با حضور جمعی از مسئولان در محل فرمانداری مراغه به امضا رسید که پیش از این امام جمعه، فرماندار و بسیاری از مردم شهرستان نسبت به وضعیت نگهداری محوطه رصدخانه گلایه داشتند.

خواجه نصیرالدین توسی ریاضی‌دان و ستاره‌شناس شهیر ایرانی که در قرن هفتم هجری می‌زیست و از پیشگامان علمی زمان خود به شمار آید توانست حمایت لازم را برای ساخت رصدخانۀ مراغه جلب نماید و یکی از بزرگترین مراکز علمی جهان را بنیان نهاد که از رصدخانۀ پکن تا رصدخانۀ تیکو در اروپا، از آن الگوبرداری شد.

او در همین رصدخانه نظریه‌ای را مطرح کرد که به همراه توضیحات و نوشته‌های تکمیلی شاگردان و همکارانش، به مکتبی در نجوم تبدیل شد که به مکتب مراغه معروف است و از آن به عنوان دورۀ پیش از کوپرنیک نیز یاد می شود.

توسی با درک مشکلات نظریۀ بطلیموسی حاکم بر دیدگاه فکری آن زمان، نظریه‌ای دربارۀ حرکت سیاره‌ها در منظومه شمسی مطرح کرد که از مدل زمین مرکزی دور می‌شد و یک گام با نظریۀ خورشید مرکزی فاصله داشت؛ این نظریه که به جفت توسی معروف است، مرکزیت حرکت را از زمین می‌گرفت.

دیگر دانشمندان مکتب مراغه نیز نقدهای جدی بر روش بطلیموس وارد کردند و نظریۀ جفت توسی به یونانی ترجمه شد و در کتابخانۀ واتیکان نگهداری شد؛ جایی که کوپرنیک مدتها وقت خود را صرف مطالعه و گردآوری اطلاعاتی کرد که بر مبنای آنها، طرح خورشید مرکزی خود را تدوین کرد.

مهم ترین ابداع نصرالدین توسی در حوزه نجوم نظری بود؛ از دید نجوم بطلیموسی همه حرکت‌های سماوی باید مستدیر و یکنواخت باشد اما منجمان دوره اسلامی در بعضی موارد این اصل را با مشاهده‌های خود در تناقض دیدند؛ توسی این تناقض را در توصیف حرکات ماه با ابداع اصل «صغیر و کبیر» که بعدها به «جفت توسی» مشهور شد، حل کرد.

این اصل به آثار سانسکریت و یونان راه یافت و بر منجمان دوره نوزایی اروپا به ویژه کوپرنیک تاثیر گذاشت.